تاریخچه یخساز
یخساز، یا دستگاه تولید یخ امروزه نقش مهمی در زندگی روز مره ما ایفا می کنند. دستگاه های یخساز به صورت خانگی و یا صنعتی ساخته می شوند و به صورت مستقل و یا در کنار برخی دستگاه های برودتی ماننده یخچال های صنعتی قرار می گیرند.
تاریخچه یخساز به سال 1748 بر می گردد و شخصی بنام ویلیام کولن William Cullen دستگاه یخسازی در دانشگاه گلاسکو ابداع نمود. در سال 1844 شخصی بنام جان گوری دستگاه یخسازی برای یک بیمارستان ساخت و در نهایت این اختراع در سال 1853 توسط الکساندر توینگ کامل شد. یخساز ها نیز همانند دستگاه های یخچال دارای بخش های زیر می باشد:
کمپروسور:
کمپرسور یخچال خانگی از دو بخش الکتریکی و مکانیکی تشکیل شده است که هر دو قسمت درون پوسته‌ای فولادی قرار دارند.
قسمت الکتریکی در اغلب یخچالهای خانگی یک الکتروموتور از نوع آسنکرون می‌باشد که وظیفه به حرکت درآوردن قسمت مکانیکی را به عهده دارد.
قسمت مکانیکی در کمپرسورهای یخچال خانگی شامل سیلندریست که پیستون آن توسط هستهٔ موتور الکتریکی به حرکت در می‌آید. حرکت رفت و برگشتی پیستون باعث ایجاد حالت مکش و دمیدن می‌شود. مقدار مشخصی از روغنی که مخصوص این کار ساخته شده داخل پوسته وجود دارد که وظیفه روانکاری و خنک‌کردن قسمت الکتریکی و مکانیکی را بر عهده دارد.
اواپراتور
کمپرسور وظیفه گردش گاز فریون را درون کانالهای اواپراتور بر عهده دارد. که در نتیجه گردش گاز در کانالها و به خاطر خاصیت گاز فریون باعث خنک شدن اواپراتور و در نتیجه خنک شدن یخچال می‌شود.
کندانسور
وقتی کمپرسور شروع به کار می‌کند بعد از چند دقیقه گرم می‌شود که وظیفه کندانسور خنک کردن گاز خارج شده از کمپرسور می‌باشد. که در نتیجه این کار دمای کمپرسور نیز کاهش می‌یابد(کندانسور نقش رادیاتور اتوموبیل را ایفا می‌کند)
ترموستات
ترموستات نیز کار قطع و وصل کردن جریان برق (متعادل نگه داشتن دمای یخچال) را به کمپرسور انجام می‌دهد. به طوری که وقتی دمای یخچال بالا آمد (داخل یخچال گرم شد) با وصل شدن جریان برق کمپرسور شروع به کار می‌کند و داخل یخچال را خنک می‌کند و وقتی دما پایین آمد (داخل یخچال خنک شد) جریان برق را از کمپرسور قطع می‌کند.
گاز مبرد
در یخچالهای اولیه از گاز آمونیاک (NH4) به عنوان گاز مبرد استفاده می‌شد، اما به علت عوارض ناگوار آن در برخورد با بدن انسان، ترکیب شدن حالت مرطوب آن با مس و آلمینیوم، و نیز خاصیت انفجاری‌اش، رفته‌رفته از گاز فریون به جای آن استفاده شد. در یخچالهای رایج امروزی معمولاً از فریون ۱۲ با ترکیب CCl2F2 استفاده می‌شود که گازی بی‌بو است و حتی در صورت ترکیب شدن با رطوبت موجب خوردگی فلزات نمی‌شود. همچنین فریون قابل اشتعال نیست. از معایب استفاده از فریون در یخچال‌ها می‌توان به حجم زیاد آن‌ها در مقایسه با آمونیاک، و تخریب لایه اوزون و ایجاد اثر گلخانه‌ای اشاره کرد. با توجه به این معایب تلاش‌هایی برای یافتن گازهای جایگزین فریون به عمل آمده که گاز جدیدی به نام 134A حاصل آن است. در کولرهای گازی از فریون ۲۲ استفاده می‌شود که به علت دارا بودن هیدروژن، اثر تخریبی آن در لایه‌ی اوزون به مراتب کمتر از فریون‌های ۱۱ و ۱۲ است. بعد از کار با گاز های R134 و R22 و … ،مشکلاتی مانند راندمان پایین،قیمت بالا،مقدار زیاد مورد استفاده در مسیر برودتی یخچال و غیره باعث شد گاز ارزان و خطرناک R600 (ایزوبوتان) با راندمان بالا جایگزین گاز قبل بشود.
آندرانیک یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان یخساز های صنعتی در ایران است. استفاده از تکنولوژی روز، قطعات با کیفیت و خدمات پس از فروش گسترده در سراسر ایران، علت ماندگاری یخساز های صنعتی آندرانیک می باشد.
